- ویژگی های جغرافیایی دهسرد
الف-ویژگی طبیعی
*موقعیت جغرافیایی:
دهستان دهسرد در طول جغرافیایی 56.33 درجه طول شرقی و 28.40درجه عرض شمالی واقع در استان کرمان با 2648 کیلومتر مربع وسعت از شمال به شهرستان بافت ، از جنوب به ارزوییه ، از شمال غرب به روستای خبر محدود است.این روستا دارای آب و هوای نسبتا معتدل می باشد.
*وضعیت توپوگرافی:
دهستان دهسرد از جمله ناهموارترین مناطق استان است به گونه ای که برخی از ناهموارترین و بلندترین ارتفاعات استان در این دهستان واقع شده است.دامنه ارتفاعات از کمتر از900 متر (سیاهکوه)و تا بیش از 2000 متر (گدار مزار در شمال دهسرد ) پراکندگی دارد که در این میان کمترین وسعت مربوط به طبقه ارتفاعی کمتر از 900 متر با 2% بوده و بیشترین آن مربوط به طبقه ارتفاعی1800 تا 1980 متر با 24% می باشد.همچنین 15% وسعت بخش نیز در ارتفاعی بیش از 2000 متر قرار گرفته است.
*منابع آب:
دهستان دهسرد به علت واقع شدن در عرض های پایین و شرایط خاص طبیعی حاکم بر منطقه خصوصا"بارندگی متناسب و تبخیر شدید دارای جریان سطحی خوبی بوده و مقدار موجود نیز به دلیل گسترش سازندهای زمین شناسی و رسوبات تبحیری و تعداد سد های خاکی ، دارای کیفیت مناسب و قابل آشامیدن است ، شبکه آب های سطحی منطقه به علت رژیم بارندگی که اکثرا"به صورت رگبار و کوتاه مدت است ، سیلابی و زودگذر بوده و تنها در طول بارانهای فصلی فعال می باشند.در شمال دهسردِِ: روستاهای مزار و سه چاه کیفیت آب آشامیدنی پایین است.
*موقعیت اقلیمی:
دهستان دهسرد به علت نزدیکی به منطقه حاره و داشتن موقعیت کوهستانی ، دارای ویژگی های اقلیمی مخصوص به خود است.با توجه به موقعیت منطقه ، دارای آب و هوای خنک در تابستان و سرد و خشک در زمستان می باشد.
*دما:
دهستان دهسرد به علت نزدیکی به مدار رأس السرطان دارای آب و هوای معتدل به لحاظ تقسیم بندی اقلیمی است.
بر اساس اطلاعات حاصله از ایستگاه بافت میانگین سالانه درجه حرارت این دهستان 14 درجه سانتیگراد می باشد.در این دهستان مرداد ماه با 23 و دی ماه با 5 درجه سانتیگراد گرمترین و سردترین ماه سال می باشند.حداکثر مطلق درجه حرارت در طول دوره آماری 5/29 درجه سانتیگراد و حداقل مطلق آن صفر درجه سانتیگراد می باشد.
*بارندگی ، رطوبت و روزهای یخبندان :
در تقسیمات اقلیمی ، روستای دهسرد دارای اقلیمی سرد است.متوسط بارندگی سالانه حدود 300 تا 400 میلیمتر و در بعضی از سالها کمتر هم می شود.حداکثر بارندگی در ماه های آذر تا فروردین است.
بطور کلی اقلیم دهستان دهسرد به علت فاصله زیاد از دریا سرد بوده که با افزایش سرمای زمستان میزان رطوبت بطور چشمگیری افزایش می یابد و این امر موجب می شود که هوا در شب دم کرده و طاقت فرسا گردد.ضمن اینکه رطوبت زمستان موجب تشکیل شبنم سحرگاه شده و به برکت ان گیاهان این منطقه سرد به حیات خود درزمستان ادامه می دهند.
*پوشش گیاهی:
اغلب اراضی دهستان دهسرد دارای قابلیت مرتعی است و مناسب ترین اراضی جهت استفاده های مرتعی و برداشت علوفه وحبوبات محسوب می شوند.محدودیت های عمده این اراضی شیب بسیار تند ، فرسایش ،پستی و بلندی و ناهمواری ، وجود سنگریزه ، محدودیت آب زیرزمینی و خطرات سیل گیری است که با عملیاتی همچون حفاظت از حوزه آبخیز ، کنترل چرا ، رعایت اصول مرتعدادی ، احیاء و توسعه مراتع ، جلوگیری از فرسایش ، تسطیح در قسمت خاکدار ، احداث سیستم زهکشی ، اصلاح اراضی ، تأمین آب مورد نیاز می توان تا حد زیادی این مشکلات را رفع نموده و بر توانمندیهای اراضی افزوده شود.
تصاویر فوق توسط حجت سالار محمدی گرفته شده است.
ب:ویژگی انسانی
*پیشینه ی تاریخی (زبان ، فرهنگ و آداب و رسوم قدمت های آثار تاریخی)دهستان دهسرد
دهسرد یکی از مناطق تاریخی کرمان و از جمله نقاطی است که بسیار دیرینه سال است این منطقه از لحاظ جغرافیایی در حد فاصل کرمان و بندرعباس قرار دارد و در حقیقت دروازه کرمان به سوی خلیج فارس می باشد و از قدیم الایام بر سر قافله سالاران و کاروانیان تاجر پیشه قرار داشته و دارای موقعسیت تجاری و بازرگانی بوده است و آثار کاروانسرای دوران قدیم : صفوی و زندیه در مسیر راه های دهسرد-بندرعباس ، دهسرد-کرمان و دژها و قلاع مستحکم آن موید این مدعاست.
مهم ترین آثارهای باستانی دهسرد عبارتند از:1-زیارت مزار (صفویه)2-حمام قدیمی پتکان (پهلوی)3-قنات جوغان (صفویه) حسینیه جوغان (300سال پیش )دهسرد یکی از مراکز عمده ی فرهنگی جنوب کرمان است که قدمت فرهنگی آن از حیات اجتماعی و سیاسی و تاریخی آن کمتر نیست.پیوسته مردان اهل علم و ادب به وفور در آن به نشو و نما پرداخته اند.گذشته از مکتب خانه های قدیمی که کانون پرورش افکار و تبادل اندیشه ها و محل تعالیم قرآنی و احادیث و اشعار حکیمانه و عارفانه ی سعدی ، حافظ ، مولانا و...بوده اند و شاعران بسیار خوبی نیز دارد از جمله شیخ عنایت ایرانپور و سید سجاد گلسرخی و...